اظهارنامه برآوردی نوعی اظهارنامه مالیاتی است که توسط سازمان امور مالیاتی کشور و بر اساس اطلاعات اقتصادی موجود از مؤدیان تنظیم می‌شود. این اطلاعات شامل میزان فعالیت، سوابق پرونده عملکرد، داده‌های سامانه مودیان، و سایر منابع اطلاعاتی رسمی است.
اظهارنامه برآوردی حداقل شامل موارد زیر است:
- اطلاعات هویتی مؤدی
- مبلغ فروش یا درآمد مشمول مالیات
- مأخذ محاسبه مالیات و عوارض
- ضریب محاسبه مأخذ
- نرخ مالیات و عوارض ارزش افزوده
این نوع اظهارنامه معمولاً برای مؤدیانی صادر می‌شود که:
- از ارسال اظهارنامه رسمی خودداری کرده‌اند
- اظهارنامه ناقص یا غیرقابل رسیدگی ارائه داده‌اند
- اطلاعات ثبت‌شده در سامانه مودیان با سوابق مالیاتی آن‌ها همخوانی ندارد
استناد قانونی و اجرایی
پس از اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم در سال ۱۳۹۴ و حذف روش علی‌الراس در اغلب موارد، سازمان امور مالیاتی مجاز است در صورت عدم ارسال اظهارنامه، نسبت به تهیه اظهارنامه برآوردی اقدام کند. این اقدام در راستای اجرای ماده ۳ قانون تسهیل تکالیف مؤدیان و ماده ۹۷ اصلاح‌شده قانون مالیات‌های مستقیم انجام می‌شود.
«در صورت عدم تسلیم اظهارنامه، سازمان امور مالیاتی می‌تواند بر اساس اطلاعات موجود، اظهارنامه برآوردی تنظیم و مالیات مؤدی را تشخیص دهد.»
نکات تکمیلی تحلیلی
| عنوان | توضیح |
|---|---|
| تفاوت با مالیات علی‌الراس | اظهارنامه برآوردی جایگزین روش علی‌الراس شده و مبتنی بر داده‌های واقعی و سیستمی است. |
| امکان اعتراض مؤدی | مؤدی می‌تواند ظرف ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ اظهارنامه برآوردی، اعتراض خود را ثبت و اظهارنامه اصلاح‌شده ارائه کند. |
| ریسک مالیاتی بالا | در صورت عدم اقدام مؤدی، مالیات برآوردی ممکن است بیشتر از مالیات واقعی باشد و مشمول جریمه شود. |
| نقش سامانه مودیان | اطلاعات صورتحساب‌های ثبت‌شده در سامانه مودیان مبنای اصلی تنظیم اظهارنامه برآوردی است. |
| توصیه اجرایی | مؤدیان باید اظهارنامه رسمی را در مهلت قانونی ارسال کنند تا از صدور اظهارنامه برآوردی و تبعات آن جلوگیری شود. |
