مطابق ماده ۲۷۲ قانون مالیاتهای مستقیم اصلاحی مصوب ۱۳۹۴/۰۴/۳۱، اشخاص مشمول باید گزارش حسابرسی مالیاتی خود را توسط سازمان حسابرسی یا مؤسسات عضو جامعه حسابداران رسمی ایران، همراه با اظهارنامه مالیاتی یا حداکثر تا سه ماه پس از انقضای مهلت اظهارنامه ارائه کنند.
با توجه به اینکه مهلت ارسال اظهارنامه عملکرد سال ۱۴۰۳ از پایان تیر به پایان شهریور ۱۴۰۴ تمدید شده، مهلت قانونی ارائه گزارش حسابرسی نیز تا پایان آذرماه ۱۴۰۴ (۳۰ آذر) تمدید شده است.
جریمه عدم ارائه گزارش حسابرسی
در صورت عدم ارائه گزارش در مهلت مقرر، مؤدی مشمول جریمهای معادل ۲۰٪ مالیات قطعی متعلق در همان سال خواهد شد.
این جریمه در راستای ماده ۱۹۱ قانون مالیاتهای مستقیم قابل بخشودگی است، مشروط به رعایت ضوابط و اخذ موافقت اداره امور مالیاتی مربوطه.
چه کسانی مشمول ماده ۲۷۲ هستند؟
🔹 بر اساس نوع فعالیت:
- شعب و دفاتر نمایندگی شرکتهای خارجی ثبتشده در ایران
- شرکتهای سهامی عام و شرکتهای تابعه و وابسته
- شرکتهای سرمایهگذاری (هلدینگ) و شرکتهای وابسته
- مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی و شرکتها و سازمانهای تابعه آنها
🔹 بر اساس حجم فعالیت برای سال 1403:
اشخاص حقیقی و حقوقی (شامل شرکتهای سهامی خاص، مؤسسات غیرتجاری، تعاونیها، اتحادیهها و اشخاص حقیقی دارای دفاتر قانونی) که:
- جمع کل درآمد ناخالص آنها بیش از ۳۰۰ میلیارد ریال باشد
- یا جمع داراییهای آنها بیش از ۵۰۰ میلیارد ریال باشد
- در شرکتهای پیمانکاری: دریافتی بابت پیمانهای منعقده بیش از ۳۰۰ میلیارد ریال
معیار تشخیص، آخرین اظهارنامه تسلیمی مؤدی است.
اطلاعیه سازمان امور مالیاتی کشور در خصوص اشخاص مشمول ماده 272 برای سال 1403
در اجراي ماده (272) قانون مالیاتهای مستقيم اصلاحي مصوب 1394/04/31، علاوه بر شركتهاي موضوع بندهاي (الف) و (د) ماده واحده «قانون استفاده از خدمات تخصصي و حرفه اي حسابداران ذیصلاح به عنوان حسابدار رسمي مصوب سال 1372» که شامل شركتهاي پذیرفته شده يا متقاضي پذيرش در بورس اوراق بهادار و شركتها و مؤسسات موضوع بندهاي (الف) و (ب) ماده (7) اساسنامه قانوني سازمان حسابرسي می باشند، کلیه اشخاص ذیل ملزم به ارایه صورتهای مالی حسابرسی شده توسط سازمان حسابرسی یا موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران همراه با اظهارنامه مالیاتی و یا حداکثر ظرف مدت سه ماه پس از مهلت انقضای ارایه اظهارنامه می باشند و درصورت عدم انجام تکلیف مقرر در ماده فوق، مشمول جریمه ای معادل بیست درصد (20%) مالیات متعلق خواهند بود؛
1.اشخاص حقیقی یا حقوقی بر اساس نوع فعالیت:
– شعب و دفاتر نمایندگی شرکتهای خارجی که در اجرای قانون اجازه ثبت شعبه یا نمایندگی شرکتهای خارجی مصوب سال 1376، در ایران ثبت شده اند.
– شرکتهای سهامی عام و شرکتهای تابعه و وابسته به آنها.
– شرکتهای سرمایه گذاری (هلدینگ) و شرکتهای تابعه و وابسته به آنها.
– مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی و شرکتها، سازمانها و مؤسسات تابعه و وابسته به آنها.
2.اشخاص حقیقی یا حقوقی بر اساس حجم فعالیت:
ساير اشخاص حقوقي و حقيقي (شامل شركتهاي سهامي خاص و ساير شركتها و همچنين مؤسسات غيرتجاري، شرکتها و مؤسسات تعاوني و اتحادیه های آنها و اشخاص حقيقي كه طبق مقررات قانوني مربوط، مكلف به نگهداري دفاتر قانوني می باشند) كه بر اساس آخرين اظهارنامه تسليمي خود، جمع كل ناخالص درآمد (فروش کالا و يا ارایه خدمات اعم از عملياتي و غيرعملياتي) آنها بيش از سیصد (300) ميليارد ريال (در مورد شرکتهای پيمانكاري، دريافتي آنها بابت پيمانهاي منعقد شده بيش از سیصد (300) ميليارد ريال) يا جمع داراییهای آنها (جمع ستون بدهكار ترازنامه یا صورت وضعیت مالی) بيش از پانصد (500) ميليارد ريال باشد.
مفاد این اطلاعیه در خصوص اشخاص موضوع بندهای فوق که شروع سال مالی آنها بعد از انتشار این اطلاعیه آغاز می شود، لازم الرعایه است و تکالیف اشخاص مذکور در اجرای قانون و مقررات مربوط و همچنین اطلاعیه های وزارت امور اقتصادی و دارایی کماکان به قوت خود باقی خواهد بود.

ماده ۱۹۱ قانون مالیات های مستقیم
تمام یا قسمتی از جرایم مقرر در این قانون بنا به درخواست مؤدي با توجه به دلایل ابرازي مبنی بر خارج از اختیار بودن عدم انجام تکالیف مقرر و با در نظر گرفتن سوابق مالیاتی و خوش حسابی مؤدي به تشخیص و موافقت سازمان امور مالیاتی کشور قابل بخشوده شدن میباشد.
ماده ۲۷۲ قانون مالیات های مستقیم
سازمان امور مالیاتی کشور مکلف است تا پایان ديماه هر سال نسبت به اعلام آن گروه یا گروه هایی از اشخاص حقیقی و حقوقی که علاوه بر شرکت هاي موضوع بندهاي(الف) و (د) ماده واحده «قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه اي حسابداران ذي صلاح به عنوان حسابدار رسمی» مصوب سال ۱۳۷۲ براساس نوع و یا حجم فعالیت آن ها ملزم به ارائه صورت هاي مالی حسابرسی شده توسط سازمان حسابرسی یا مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران همراه با اظهارنامه مالیاتی و یا حداکثر ظرف مدت سه ماه پس از مهلت انقضاي ارائه اظهارنامه میباشند را از طریق مقتضی (درج در روزنامه رسمی جمهوري اسلامی ایران و یکی از روزنامه هاي کثیرالانتشار و یا سامانه الکترونیکی مربوط) به اطلاع این گروه از اشخاص برساند. علاوه بر آن سازمان یادشده میتواند اشخاص حقیقی و حقوقی معینی را به صورت موردي مشمول حکم این ماده نماید، که در اینصورت موضوع شمول اشخاص یادشده باید با ابلاغ کتبی تا پایان ديماه هر سال به آگاهی آنها برسد. اشخاص حقیقی و حقوقی مزبور که سال مالی آنها بعد از اعلام سازمان یادشده آغاز میشود، مشمول حکم این ماده خواهند بود. در صورت ارائه نکردن گزارش حسابرسی مالی موضوع این ماده در مهلت مقرر، علاوه بر تعلق جریمه معادل بیستدرصد (۲۰%) مالیات متعلق، درآمد مشمول مالیات آنها طبق مقررات این قانون از طریق رسیدگی تعیین خواهد شد.
۱ . به موجب بند ۵۸ ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیات هاي مستقیم، مصوب ۱۳۹۴/۰۴/۳۱ ،در ماده (۲۷۰) قانون عبارت “هیأت رسیدگی بـه تخلفـات اداري ” جـایگزین عبارت “هیأت عالی انتظامی” شد.
۲ .به موجب بند ۲۲ ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیات هاي مستقیم، مصوب ۱۳۹۴/۰۴/۳۱ ،ماده (۲۷۱) قانون حذف شد. لیکن با توجه به مفاد تبصره ماده (۹۷) در ادارات امور مالیاتی که نظام جامع مالیاتی به صورت کامل به اجراء در نیامده است، متن ماده ۲۷۱ مجري خواهد بود.
تبصره ۱ –صورت هاي مالی حسابرسی شده به شرح این ماده و مطالب مذکور در گزارش هاي حسابرسی و بازرسی قانونی مربوط که در چهارچوب مقررات این قانون تنظیم شده باشد، می تواند براي تشخیص درآمد مشمول مالیات اشخاص یادشده توسط ادارات مالیاتی مورد استفاده و استناد قرار گیرد.
تبصره۲ -سازمان امور مالیاتی کشور می تواند حسابرسی صورت هاي مالی و یا تنظیم گزارش مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی را به سازمان حسابرسی یا مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران واگذار کند، در این صورت، پرداخت حقالزحمه حسابرسی مالیاتی طبق مقررات مربوط، برعهده سازمان امور مالیاتی کشور است.۱