شرکت ها از چه زمانی بایستی نسبت به تهیه طرح طبقه بندی مشاغل اقدام نمایند؟
با توجه به بخشنامه شماره 12096 مورخ 1374/9/2 معاونت تنظیم روابط کار وزارت کار و امور اجتماعی و در اجرای ماده 1 آئین نامه اجرایی تبصره 1 ماده (49) قانون کار واحد هایی که از 1375/4/1 به بعد به حد نصاب 50 نفر کارگر یا بیش از آن می رسند، مشمول اجرای طرح می شوند و زمان رسیدن به حد نصاب 50 نفر کارگر، زمان شمول اجرای طرح می باشد.
تمامی کارگران کارگاه با توجه به وظایفی که عملا در زمان تهیه طرح طبقه‌بندی مشاغل عهده‌دار باشند، با شغل مر بوط تطبیق خواهد یافت.
جریمه عدم اجرای طرح طبقه بندی مشاغل
جریمه عدم اجرای طرح طبقه بندی مشاغل مطابق تبصره ماده ۵۰ قانون کار معادل ۵۰ درصد هزینه های اجرای طرح طبقه بندی مشاغل می باشد که می بایست به حساب در آمد عمومی کشور نزد خزانه داری کل واریز گردد .
مابه‌التفاوت مزد ناشی از اجرای طرح
تفاوت مزد ثابت روزانه کارگر قبل از اجرای طرح با مزد مبنای روزانه تعیین شده در طرح طبقه‌بندی مشاغل را مابه‌التفاوت مزد ناشی از اجرای طرح می‌گویند.
تفاوت تطبیق
کارگرانی که پس از اجرای طرح طبقه بندی مشاغل مزد مبنای آنان نسبت به مزد ثابت قبل از اجرای طرح کاهش می یابد، مبلغ مزبور تحت عنوان تفاوت تطبیق در مورد آنان بر قرار می شود.
این مبلغ جزو حقوق مبنا محاسبه نمی شود و طی چهار نوبت اعطای پایه که بر اساس مصوبات شورای عالی کار اعلام می شود مستهلک شده و باقیمانده احتمالی کماکان جدا از مزد گروه و پایه به کارگر پرداخت می شود .
ارتقاء شغلی
قرار گرفتن فرد به شغلی که در گروه بالاتری نسبت به شغل مورد تصدی قرار دارد را ارتقاء شغلی می گویند.
در دستورالعمل اجرایی طرحهای طبقه بندی مشاغل محدودیتی از نظر تعداد گروههایی که یک فرد می تواند ارتقاء یابد پیش بینی نشده است به شرط آنکه فرد ذیربط شرایط احراز برای ارتقاء به گروه مورد نظر را داشته باشد.
در هر صورت در هیچ شرایطی ارتقاء نباید موجب کاهش مزد مبنای کارگر شود، مگر آنکه این امر کتباً مورد موافقت وی قرار گرفته باشد.
بخشنامه شماره 12096/ن مورخ 1374/4/20 وزارت کار و امور اجتماعی در خصوص طرح طبقه بندی مشاغل
در اجرای ماده 49 قانون کار و آیین‌نامه اجرایی تبصره یک آن (مصوب 12/2/71 مقام محترم وزارت کار و امور اجتماعی) تاریخ شمول اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل در کارگاه هایی که دارای 50 تا 300 نفر کارگر بوده و فاقد طرح طبقه بندی مشاغ لمصوب می باشند، 1/4/75 تعیین می‌شود.
تبصره 1-
تاریخ شمول اجرای طرح در کارگاه‌هایی که بعد از 1/4/75 به حد نصاب 50 نفر کارگر می‌رسند تاریخی است که حد نصاب مزبور را کسب کرده باشند.
تبصره 2-
تاریخ شمول اجرای طرح در کارگاه‌هایی که بعد از 1/4/75 شروع به بهره‌برداری می‌کنند در صورت داشتن 50 نفر کارگر یا بیشتر، تاریخ بهره‌برداری است. در غیر این صورت مشمول تبصره یک خواهند بود.
تبصره 3-
کلیه کارگاه‌های مشمول این دستورالعمل موظفند ظرف مدت یکسال از تاریخ شمول، طرح طبقه‌بندی مشاغل خود را بر اساس ضوابط، دستورالعمل‌ها و مقررات مربوط تهیه و به تأیید وزارت کار و امور اجتماعی برسانند.
تبصره 4-
بر اساس ضوابط مقرر در آیین نامه اجرایی تبصره یک ماده 49 قانون کار، مأخذ محاسبه و پرداخت مابه‌التفاوت افزایش احتمالی مزد ناشی از اجرای طرح، تاریخ شمول اجرای طرح در کارگاه ذیربط است.
تبصره 5-
در مورد کارگاه‌هایی که در مهلت تعیین شده اقدام به تهیه و اجرای طرح ننمایند بر اساس مقررات ماده 50 قانون کار و تبصره آن عمل خواهد شد.
تبصره 6-
هر یک از کارگاه‌های مشمول این دستورالعمل در صورت تمایل می‌توانند قبل از تاریخ 1/4/1375 نیز با رعایت ضوابط مربوط اقدام به تهیه و اجرای طرح نمایند.
مواد مرتبط با طرح طبقه بندی مشاغل در قانون کار
- ماده 48 قانون کار در خصوص تهیه نظام ارزیابی و طبقه بندی مشاغل
- ماده 49 قانون کار در خصوص تهیه طرح طبفه بندی مشاغل
- ماده 50 قانون کار در خصوص جرایم عدم اجرای طرح طبقه بندی مشاغل
ماده ۴۸ قانون کار
به منظور جلوگیری از بهره کشی از کار دیگری وزارت کار و امور اجتماعی موظف است نظام ارزیابی و طبقه بندی مشاغل را با استفاده از استاندارد مشاغل و عرف مشاغل کارگری در کشور تهیه نماید و به مرحله اجرا در آورد .
ماده ۴۹ قانون کار
به منظور استقرار مناسبات صحیح کارگاه یا بازار کار در زمینه مزد و مشخص بودن شرح وظایف و دامنه مسئولیت مشاغل مختلف در کارگاه ، کارفرمایان مشمول این قانون موظفند با همکاری کمیته طبقه بندی مشاغل کارگاه و یا موسسات ذی صلاح طرح طبقه بندی مشاغل را تهیه کنند و پس از تایید وزارت کار و امور اجتماعی به مرحله اجرا در آورند .
تبصره ۱- وزارت کار و امور اجتماعی دستورالعمل و آیین نامه های اجرایی طرح ارزیابی مشاغل کارگاه های مشمول این ماده را که ناظر به تعدد کارگران و تاریخ اجرای طرح است تعیین و اعلام خواهد کرد .
تبصره ۲- صلاحیت موسسات و افرادی که به تهیه طرح های طبقه بندی مشاغل در کارگاه ها می پردازند باید مورد تایید وزارت کار و امور اجتماعی باشد .
تبصره ۳- اختلافات ناشی از اجرای طرح طبقه بندی مشاغل با نظر وزارت کار و امور اجتماعی در هیات حل اختلاف قابل رسیدگی است .
ماده ۵۰ قانون کار
چنانچه کارفرمایان مشمول این قانون در مهلت های تعیین شده از طرف وزارت کار و امور اجتماعی ، مشاغل کارگاه های خود را ارزیابی نکرده باشند وزارت کار و امور اجتماعی ، انجام این امر را به یکی از دفاتر موسسات مشاور فنی ارزیابی مشاغل و یا اشخاص صاحب صلاحیت (موضوع تبصره (۲) ماده (۴۹)) واگذار خواهد کرد .
تبصره- کارفرما علاوه بر پرداخت هزینه های مربوط به این امر مکلف به پرداخت جریمه ای معادل (۵۰%) هزینه های مشاوره به حساب در آمد عمومی کشور نزد خزانه داری کل است . از تاریخی که توسط وزارت کار و امور اجتماعی تعیین می شود کارفرما باید مابه التفاوت احتمالی مزد ناشی از اجرای طرح ارزیابی مشاغل را بپردازد .
