مالیات بر ارث با نرخهای ذیل قابل محاسبه خواهد بود :

• سپرده های بانکی ، اوراق مشارکت و سود ان ها با نرخ ۳ درصد
• سهام و حق تقدم آن با نرخ ۴.۵ درصد
• حق الامتیاز و حقوق مالی با نرخ ۱۰ درصد
• املاک با نرخ ۷.۵ درصد
• دارایی های واقع در خارج از کشور با نرخ ۱۰ درصد
• وسایل نقلیه موتوری با نرخ ۲ درصد

اموال معاف از مالیات بر ارث :

• وجوه بازنشستگی مزایای پایان خدمت و کلیه مطالبات بابت حقوقوجوه پرداختی توسط بیمه
• اثاثیه موجود در محل سکونت متوفی

هم چنین بازماندگان از نظر قانون به سه طبقه به شرح ذیل تقسیم می شوند :

• طبقه اول : پدر ، مادر ، همسر و فرزند
• طبقه دوم : اجداد ،برادر و خواهر
• طبقه سوم : دایی ، عمو ، عمه و خاله

لازم به ذکر است در صورتی که وراث طبقه دوم ارث ببرند نرخ مالیات آن ها دو برابر و برای وراث طبقه سوم چهار برابر خواهد بود .

میزان سهم الارث بازماندگان :

• زوج اگر دارای فرزند باشد یک چهارم و بدون فرزند یک دوم
• زوجه اگر دارای فرزند باشد یک هشتم و بدون فرزند یک چهارم
• مادر اگر دارای فرزند باشد یک ششم و بدون فرزند یک سوم
• پدر یک ششم
• فرزندان هم از الباقی به نسبت دوسوم برای پسر و یک سوم برای دختر

همچنین مواد ۱۷ و ۲۴ قانون مالیات های مستقیم در این خصوص به شرح ذیل می باشد :

ماده ۱۷ –اموال و دارایی هایی که در نتیجه فوت شخص اعـم از فـوت واقعـی یـا فرضـی انتقـال مـی یابـد، به شرح زیر مشمول مالیات است:

۱ -نسبت به سپرده های بانکی، اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار به استثنای موارد مندرج در بند(۲) ایـن مـاده و سودهای متعلق به آنها و همچنین سود سهام و سهم الشرکه تا تاریخ ثبت انتقال به نام وراث و یـا پرداخـت و تحویل به آن ها به نرخ سه درصد (۳%)

۲-نسبت به سهام و سهم الشرکه و حق تقدم آنها یک و نیم (۵/۱) برابر نرخ های مذکور در تبصره(۱) مـاده (۱۴۳) و ماده(۱۴۳مکرر) این قانون طبق مقررات مزبور در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث

۳ – نسبت به حق الامتیاز و سایر اموال و حقوق مالی که در بندهای مذکور به آنها تصریح نشده اسـت، بـه نـرخ ده درصد(۱۰%) ارزش روز در تاریخ تحویل یا ثبت انتقال به نام وراث

۴-نسبت به انواع وسایل نقلیه موتوری، زمینی، دریایی و هوایی به نرخ دو درصد(۲% ) بهای اعلامی توسط سـازمان امور مالیاتی کشور در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث۵ -نسبت به املاک و حق واگذاری محل یک و نیم (۵/۱) برابر نرخهای مذکور در ماده (۵۹) این قانون به مأخذ ارزش معاملاتی املاک و یا به مأخذ ارزش روز حق واگذاری حسب مورد، در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث۶ -نسبت به اموال و داراییهای متعلق به متوفای ایرانی که در خارج از کشور واقع شده است پس از کسر مالیات بر ارثی که از آن بابت به دولت محل وقوع اموال و دارایی ها پرداخت شده است بـه نـرخ ده درصـد (۱۰%) ارزش ماترک که مأخذ محاسبه مالیات بر ارث در کشور محل وقوع مال قرار گرفته اسـت . در صـورت عـدم شـمول مالیات بر ارث در کشور مزبور به مأخذ ارزش روز انتقال یا تحویل به نام وراث

تبصره ۱ -محاسبه و أخذ مالیات بر ارث در مورد متوفیان قبل از لازم الاجراء شدن این قانون (۱۳۹۵/۰۱/۰۱) اعم از اینکه پرونده مالیاتی برای آن ها تشکیل شده یا نشده باشد، مشمول حکم این ماده نخواهد بود.

تبصره ۲ –نرخ های مذکور در این ماده مربوط به وراث طبقه اول است. در صورتی که وراث طبقـات دوم و سـوم باشند، نرخ های مذکور در این ماده به ترتیب دو و چهار برابر خواهد شد.

تبصره ۳ -درصورتی که متوفی و وراث، تبعه خارجی باشند، اموال و دارایی های متوفی که در ایران واقـع اسـت، مشمول مالیات به نرخ وراث طبقه اول خواهد بود.

تبصره ۴- در مواردی که وراث سهم خود از اموال موضوع بندهای (۲) ،(۴) و (۵ ) این ماده را به اشخاص ثالث یـا وراث دیگر انتقال دهند، علاوه بر مالیات بر ارث به شرح این فصل، مشمول مالیات طبـق مقـررات فصـول مربـوط خواهند بود.

تبصره ۵ – حقوق ناشی از عقود اجاره به شرط تملیک با بانک ها و سایر نهادهای مالی و اعتباری، نسبت به عرصه و اعیان املاک بر اساس ارزش معاملاتی در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث محاسبه خواهد شد

ماده ۲۴ –اموال زیر از شمول مالیات این فصل خارج است:

۱- وجوه بازنشستگی و وظیفه و پسانداز خدمت و مزایای پایان خدمت، مطالبات مربوط به خسارت اخراج، بازخرید خدمت و مرخصی استحقاقی استفاده نشده و بیمه های اجتماعی و نیز وجوه پرداختی توسط مؤسسات بیمه یا بیمه گزار و یا کارفرما از قبیل انواع بیمه های عمر و زندگی، خسارت فوت و همچنین دیه و مانند آن ها حسب مورد که یکجا و یا به طور مستمر به ورثه متوفی پرداخت میگردد.

۲- اموال منقول متعلق به مشمولین بند (۴) ماده (۳۹) قرارداد وین مورخ فروردین ۱۳۴۰ و ماده (۵۱) قرارداد وین مورخ اردیبهشت ماه ۱۳۴۲ و بند (۴) ماده (۳۸) قرارداد وین مورخ اسفندماه ۱۳۵۳ با رعایت شرایط مقرر در قرارداد مزبور با شرط معامله متقابل.

۳ – اموالی که برای سازمانها و مؤسسههای مذکور در ماده (۲) این قانون مورد وقف یا نذر یا حبس واقع گردد به شرط تأیید سازمان ها و مؤسسه های مذکور.

۴ –اثاث البیت محل سکونت متوفی