در فرآیند حسابرسی و دادرسی مالیاتی، اطلاعات منتسب به مؤدیان—از جمله بارنامه‌ها و اطلاعیه‌های خرید و فروش—نقشی کلیدی در صدور برگ تشخیص دارند. اما اگر مؤدی نسبت به صحت این اطلاعات اعتراض داشته باشد، قانون مسیر مشخصی برای بررسی و رسیدگی تعیین کرده است. در این مقاله، مراحل قانونی رسیدگی به این اعتراضات را مرور می‌کنیم.

مرحله اول: بررسی در اجرای ماده ۲۳۸ قانون مالیات‌های مستقیم

در صورتی که پرونده در مرحله بررسی اولیه باشد و مؤدی نسبت به اطلاعات منتسب به خود اعتراض کند:

• مأمور مالیاتی موظف است بررسی لازم یا استعلام از مراجع ذی‌ربط را انجام دهد.
• اگر اسناد مثبته‌ای برای رد اعتراض مؤدی وجود نداشته باشد، باید رفع تعرض از برگ تشخیص صورت گیرد.
• اگر فقط بخشی از اطلاعات قابل اثبات باشد، صدور برگ تشخیص تنها برای همان بخش مجاز است.

مرحله دوم: دادرسی مالیاتی در هیأت حل اختلاف

در صورت ارجاع پرونده به هیأت حل اختلاف مالیاتی:

• اگر طرف دوم (مثلاً فروشنده یا خریدار) به انتساب اطلاعات اعتراض کند و اداره امور مالیاتی اسناد مثبته ارائه ندهد:
  • هیأت با استناد به اظهارات طرف دوم، رأی به رفع تعرض صادر می‌کند.
  • در صورت شمول مرور زمان، طبق تبصره ماده ۱۵۷ قانون مالیات‌های مستقیم، رأی به مطالبه مالیات از مؤدی واقعی صادر خواهد شد.

مرحله سوم: استعلام از ادارات امور مالیاتی

برای احراز واقعیت و تکمیل مستندات:

• ادارات امور مالیاتی موظف‌اند پاسخ جامع و صریح ارائه دهند.
• پاسخ‌های مبهم یا فاقد اسناد مثبته، در حکم عدم وجود سند معتبر تلقی می‌شوند.

مثال کاربردی

فرض کنید مؤدی به دلیل درج اشتباه بارنامه در سامانه، به برگ تشخیص اعتراض کرده است. مأمور مالیاتی باید با استعلام از شرکت حمل‌ونقل، صحت اطلاعات را بررسی کند. اگر شرکت حمل‌ونقل تأیید کند که بارنامه متعلق به مؤدی نیست و سندی برای رد این ادعا وجود نداشته باشد، مأمور موظف به رفع تعرض از برگ تشخیص خواهد بود.

جدول خلاصه مراحل رسیدگی

در فرآیند رسیدگی مالیاتی، شفافیت اطلاعات و مستندات نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. اگر تجربه‌ای در زمینه اعتراض به اطلاعات مالیاتی دارید یا پرسشی درباره روند دادرسی مالیاتی دارید، در بخش نظرات با ما در میان بگذارید. همچنین می‌توانید از مشاوران کافه حسابدار برای بررسی پرونده‌های خاص کمک بگیرید.