بخشنامه تنقیح و تلخیص بخشنامه (١١) جدید درآمد و ملحقات آن به شماره 100/99/4195 ىر 15 مرداد 1399 صادر شده است .
این بخشنامه در هشت فصل به شرح ذیل می باشد :
فصل اول: قوانین مرتبط و تعاریف
فصل دوم: وظایف شعبه، کارفرما و اولویت‌های انجام بازرسی
فصل سوم: اقدامات موسسه حسابرسی تامین‌اجتماعی
فصل چهارم: معرفی و نحوه استفاده از کاربرگهای بازرسی دفاتر
فصل پنجم: نحوه ارایه گزارش بازرسی دفاتر
فصل ششم: اقدامات شعبه پس از دریافت گزارش بازرسی دفاتر
فصل هفتم: آمارها
فصل هشتم: سایر موارد
برای دانلود بخشنامه از لینک ذیل استفاده فرمایید :
بخشنامه تنقیح و تلخیص بخشنامه (١١) جدید درآمد و ملحقات آن
بخشنامه تنقیح و تلخیص بخشنامه (١١) جدید درآمد و ملحقات آن به شرح ذیل می باشد :
در راستای شفافسازی مقررّات سازمانی، رعایت اصل قانونمداری، ایجاد وحدترویـه و بهبـود مسـتمر امـور در واحدهای اجرایی، با لحاظ چشم‌انداز سازمان در افق برنامه سال ١۴٠۴ بـه عنـوان سـازمانی پایـدار، پویـا، چابـک و سرآمد در پاسخ‌گویی، با فرآیندهای هوشمندِ ارایه خدمات به‌هنگام و رضایت‌مندی شرکای اجتماعی سازمان، توجـه ادارات کل استان، موسسه‌حسابرسی تامین‌اجتماعی و واحدهای تابعه را به رعایت و اجرای دقیق مفاد این بخشـنامه جلب می‌نماید
فصل اول: قوانین مرتبط و تعاریف
١- مواد (٢)، (٢٨)، (٣٠)، (٣١)، (٣٨)، (٣٩)، (۴٠)، (۴١) و (۴٧) قـانون تامین‌اجتمـاعی و مصـوبات شـورای‌عالی تامین‌اجتماعی.
٢- قانونکار، قانون تجارت، قانون رفع موانع تولید، قانون مالیاتهـای مسـتقیم و قـانون حـداکثر اسـتفاده از تـوان تولیدی و خدماتی کشور.
٣- کلیه بخشنامه‌ها، دستورهای اداری، دادنامه‌ها و تصویب‌نامه‌های مرتبط.
۴- در این بخشنامه منظور از واژگان »سـازمان«، »قـانون«، »بازرسـی یـا رسـیدگی« و »مشـمول« بـه‌ترتیب »سـازمان تامین‌اجتماعی«، »قانون تامین‌اجتماعی«، »بازرسی از دفاتر« و »مشمول کسر حق‌بیمه« می‌باشد.
فصل دوم: وظایف شعبه، کارفرما و اولویت‌های انجام بازرسی
الف : وظایف شعبه و کارفرما
١- تعیین کارگاههای حایز شرایط:
کارگاههای دارای شخصیت حقوقی یا حقیقی که مطابق قوانین و مقررات مکلـف بـه اخـذ، تحریـر و نگهـداری دفـاتر می‌باشند، حائز شرایط بازرسی می‌باشند.
تبصره ١: شعب مجاز به صدور درخواست بازرسی دفاتر مقاطعه‌کاران در مورد قراردادهـایی کـه حق‌بیمـه آنهـا مطـابق مواد (٣٨) و (۴١) قانون دریافت و مفاصاحساب صادر می‌گردد، نمی‌باشند.
تبصره ٢: شعب مجاز به صدور درخواست بازرسی دفاتر اشخاص حقیقی و حقوقی قبل از تاریخ تاسیس آنها نمی‌باشند. تبصره ٣: بازرسی دفاتر اشخاص حقیقی و حقوقی مانع از انجام بازرسی کارگاهی آنها طبق ضـوابط و مقـررات مربوطـه
نمی‌گردد.
٢- نحوه اخذ مدارک و صدور درخواست و ارسال به موسسه حسابرسی تامین‌اجتماعی:
١-٢- اخذ فرم شماره ١ (پیوست یک) و فرم اطلاعات اولیه بازرسی از سیستم و ابلاغ آن به کارفرما.
تذکر١: در خصوص اشخاص حقوقی درخواست و انجام بازرسی دفاتر می‌بایستی از طریـق شـعبه محـل اسـتقرار اقامتگاه قانونی (بر اساس قانون تجارت) صورت گیرد و گزارش بازرسی دفاتر مربوطه نیز به شعبه مـذکور ارسال گردد.
در صورتی‌که کارفرما محل نگهداری دفاتر خود را محلی غیر از اقامتگاه قانونی اعلام نماید، بازرسی دفـاتر از طریق شعبه محل نگهداری دفاتر انجام می‌گردد.
تذکر٢: درخواست بازرسی شرکت‌های بخش خصوصی با رعایت تصویب‌نامه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی بـه شماره ۵٠۴٣٢ مورخ ٣١/۴/١٣٩۶، صرفا از آخرین سال مالی با لحاظ موارد اسـتثنای تصـویب‌نامه صـادر می‌گردد. دستگاههای اجرایی، شرکت‌های دولتـی، شـهرداری‌ها، نهادهـا و موسسـات عمـومی غیردولتـی مشمول تصویب‌نامه مزبور نمی‌باشند.
تذکر٣: شرط برخورداری مقاطعه‌کاران از تسهیلات مقرر در مـاده (۴٠) قـانون رفـع موانـع تولیـد رقابت‌پـذیر و ارتقای نظام مـالی کشـور مصـوب مـورخ ١/٢/١٣٩۴(موضـوع الحـاق یـک تبصـره بـه مـاده (٣٨) قـانون تامین‌اجتماعی)، ماده (١١) قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشـور و حمایـت از کـالای
ایرانی مصوب مورخ ١۵/٢/١٣٩٨ و مصوبات هیات امنـای سـازمان تامین‌اجتمـاعی و صـندوقهای تابعـه، ارسالِ به‌هنگام یک نسخه تصویر قرارداد منعقده به سازمان، ارسال لیست و پرداخت حق‌بیمه کارکنـان و
انجام بازرسی سالیانه دفاتر می‌باشد.
تعریف سال مالی: در اصول حسابداری و حسابرسی، سال مالی به سال (یا دورهای) اطلاق می‌گردد که:
-دفاتر قانونی تحریر، تکمیل و عملیات بستن حسابها صورت گرفته باشد.
– مجمع سالیانه شرکت برگزار و گزارش صورتهای مالی توسط حسابرس مستقل ارایه شده باشد. دریافت اطلاعات اولیه مورد نیاز بازرسی و مستندات موضـ وع فـرم شـماره ١ طـی نامـه رسـمی کارفرمـا (اشخاص حقوقی با امضای مدیرعامل و صاحبان امضای مجاز طبق اساسنامه و یا آخرین آگهی تغییرات و ممهور به مهر شرکت، اشخاص حقیقی با امضای کارفرما و اثـر انگشـت). لازم بـه ذکـر اسـت در سـامانه متمرکز بازرسی دفاتر اطلاعات مورد اشاره، توسط کارفرما از طریق پرتال غیرحضوری، بـه سـازمان ارایـه می‌گردد و نیازی به مراجعه حضوری و ارایه نامه از سوی کارفرما نمی‌باشد.
اخذ فرم شماره ٢ (پیوست دو) و ارسال مدارک و مسـتندات دریـافتی موضـوع بنـد (٢-٢) بـه موسسـه حسابرسی تامین‌اجتماعی.
تذکر: چنانچه کارفرمایان موضوع این بخشنامه، به هر دلیلی از تکمیل و اعـاده ضـمایم فـرم شـماره یـک (فـرم اطلاعات اولیه بازرسی دفاتر) ظرف مهلت تعیین شده در آن استنکاف نماینـد و یـا دارای دفـاتر سـفید و نانویس باشند، شعبه مکلف است با ارسال فرم شماره ٢، بازرسی دفاتر را درخواست نماید و در صورتی که اعلام نمایند در تمام دوره درخواست فاقد دفاتر می‌باشند، نیـازی بـه ارسـال فـرم شـماره ٢ بـه موسسـه حسابرسی تامین‌اجتماعی نبوده و حسب مورد باید بر مبنای سایر مدارک موجـود در پرونـده و ضـوابط و مقررات از جمله مواد (۴٠) و (۴١) قانون و برابر مصوبات شورای عالی تامین‌اجتماعی، نسبت به محاسبه و مطالبه حق‌بیمه اقدام گردد.
ب : اولویت‌های انجام بازرسی به‌ترتیب ذیل خواهد بود:
١- کارگاههای حائز شرایط صدور مفاصاحساب قرارداد بر اساس بازرسی. ٢- قرارهای صادره از سوی هیاتهای تشخیص مطالبات.
٣-دستور موردی‌ِ مدیرعامل سازمان، معاونت بیمه‌ای، اداره کل وصول حق‌بیمه و محاکم قضایی (دستورمقامات). ۴- اشخاص حقوقی درحال تصفیه، انحلال، ورشکستگی و موضوع ماده (٣٧) قانون.
فصل سوم: اقدامات موسسه حسابرسی تامین‌اجتماعی
الف : ثبت درخواست‌ها در سیستم
١- موسسه حسابرسی تامین‌اجتماعی پس از دریافت درخواست‌های سیستمی شعب (شامل اطلاعات تجمیعی فـرم شماره ١، فرم اطلاعات اولیه بازرسی و فرم شماره ٢ موظف است نسبت به ثبت درخواست‌ها در سیسـتم خـود اقدام نماید.
١-١- موسسه حسابرسی تامین‌اجتماعی می‌بایست درخواست‌های واصله را با توجه به اولویت‌بندی تعیین شـده در بند (ب) فصل دوم جهت انجام بازرسی دفاتر برنامه‌ریزی نماید.
٢-١- صدور حکم انجام بازرسی با تعیین سرپرست کار و ناظر پروژه.
٣-١- مراجعه به محل نگهداری دفاتر قانونی و اسناد مالی کارفرما جهت انجام بازرسی.
۴-١- در مواردی که امکان بازرسی در محل اعلام شده از سوی کارفرما توسط بازرسان دفاتر وجود نداشته باشد رسیدگی به دفاتر و اسناد در محل موسسه حسابرسی تامین‌اجتماعی یا ادارهکل استان بلامانع است.
٢- موسسه حسابرسی تامین‌اجتماعی باید برنامه‌ریزی نماید و رسیدگی درخواست‌های با اولویت قسمت »ب« فصل دوم را حداکثر طی مهلت چهارماه و درخواست‌های دیگر را حداکثر طی یک‌سال از زمـان وصـولِ درخواسـت، انجام و گزارش بازرسی دفاتر مربوطه را به شعب ذی‌ربط ارسال نماید. ضمنا درخواست‌های با اولویت شماره (٢) و (٣) قسمت »ب« فصل دوم از این قاعده مستثنی بوده و لازم است حسب مفاد درخواست با قید فوریت اقدام گردد.
ب : اقدامات لازم پس از صدور حکم بازرسی
پس از صدور حکم بازرسی، سرپرست کار به اتفاق بازرسان دفاتر باید به محل مراجعه و اقدامات اولیه را به‌شـرح ذیل انجام دهند:
١- بررسی اولیه دفاتر ابرازی از نظر مرتبط بودن با کارفرمای مورد رسیدگی، سالهای مورد درخواست، پلمپ دفاتر ابرازی و تاریخ اخذ آن. بدیهی است مشاهده اشکال در بررسی اولیه مانع از رسیدگی نبوده و ضمن رسیدگی به دفاتر و استخراج هزینه‌ها وفق مقررات، می‌بایستی موارد مشاهده شده طی بند گزارش بازرسی دفـاتر مـنعکس گردد.
٢- انطباق تراز آزمایشی قبل از بستن حسابها پس از کنترل جمع با مانده حسابها در دفتر کل و انطبـاق جمـع گردش حسابها با دفاتر روزنامه سال مورد درخواست. با توجه به اینکه همواره دفـاتر (روزنامـه و کـل) مبنـای
رسیدگی می‌باشد، لذا چنانچه در تمام یا برخی از سالهای مورد درخواست، دفاتر روزنامه و کل ارایه نگـردد یـا شرح مندرج در دفاتر مذکور گویا نبوده و اسناد مربوطه ارایه نشود، باید حسب مـورد اظهارنامـه مالیـاتی و تـراز آزمایشی قبل از بستن حسابهای سال مربوطه اخذ و گزارش عدم امکان رسـیدگی صـرفا نسـبت بـه سـالهای مزبور تهیه گردد و رسیدگی سالهایی که دفاتر آنان موجود است گزارش گردد.
ج : سرفصل‌های مورد رسیدگی
به‌دلیل تفاوت در سیستم حسابداری شرکت‌ها و نیز عدم الزام به رعایت اصول و ضـوابط متـداول حسـابداری در اغلب شرکت‌های بخش خصوصی، مبالغ پرداختی تحـت عنـاوین متفـاوت و گـاهی نامتجـانس در سرفصـل‌ها و حسابها ثبت می‌گردد:
١- در سرفصل‌هایی که ذاتا اسناد هزینه حقوق و دستمزد و مزایای مشمول کسر حق‌بیمه درآنها ثبت می‌گردنـد می‌بایستی اسناد مربوط به حقوق و مزایا، یا هزینه‌های مشمول کسر حق‌بیمه به‌تفکیک، با قید شماره و تـاریخ سند و تفکیک اقلام مشمول و غیرمشمول با توجه به ماهیت آنها در ستونهای مربوطه، در کاربرگ ثبت شود. چنانچه بخشی از اسناد، فاقد حقوق و مزایا و هزینه‌های مشمول کسـر حق‌بیمـه باشـد، لازم اسـت بـه صـورت سرجمع (یک قلم) در کاربرگ ثبت و در ستون ملاحظاتِ کاربرگ توضیح داده شود.
٢- در سرفصل‌هایی که اسناد با ماهیت حقوق و دستمزد درآنها ثبت نمی‌گردد نیازی به استخراج هزینه‌های آنها نبوده و باید مراتب رسیدگی به سرفصل همراه با نام سرفصل و قید اینکه فاقد اقلام مشمول بـوده ، در گـزارش بازرسی دفاتر ذکر گردد.
لیکن چنانچه دراین سرفصل‌ها، اسنادی با ماهیت حقوق و دستمزد و مزایا تحت عناوین دیگری ثبت شده باشد، لازم است در ستونهای مربوطه در کاربرگ طبقه‌بندی شده و مراتب به همراه مستندات، قـراین و دلایـل مویـد شمول کسر حق‌بیمه، در بند گزارش انشایی افشا گردد.
نکات حائز اهمیت در هنگام رسیدگی سرفصل ها:
- از شرکت‌های مقاطعه‌کاری بازرسی دفاتر به‌عمل نمی‌آید مگر در حالات خاص و مصادیقی که بیان شده است.
- در رسیدگی به کلیه سرفصل‌ها همواره باید مدارک و مستندات پرداخت‌هـایی کـه بـه‌موجب قـرارداد صـورت می‌گیرد از جمله تصویر قراردادها، مفاصاحسابهای دریافتی و… اخذ و ضمیمه گزارش گردد.
تبصره ١: شرح اسناد استخراجی باید دقیقا مطابق با سند رویت شده از سوی بازرس دفاتر بوده و از اعمـال هـر گونه دخل و تصرف خودداری گردد.
تبصره ٢: در رسیدگی‌ها می‌بایست از استخراج ارقام و اقلام مشمول بطور مضاعف که ناشی از انتقال و جابجایی و یا اصلاح سرفصل‌ها می‌باشد ممانعت به عمل آید.
تبصره ٣: در استخراج اقلام مشمول، ضمن رعایت حداکثر سقف حقوق و مزایای مشمول کسر حق‌بیمه سنواتی در مورد پرداختی به کارکنان در صورت اثبات موضوع برای بازرس دفاتر، می‌بایسـت مـوارد منـدرج در فهرسـت طبقه‌بندی ریز اقلام مشمول و غیرمشمول (پیوست یازده) رعایت شود.
تبصره ۴: بازرس دفاتر باید جهت جلوگیری از سوء استفادههای احتمالی، از هر گونه لاکگرفتگی، قلم‌خوردگی و جابه‌جایی ارقام خودداری نماید.
تبصره ۵: در صورت عدم همکاری (عدم ارایه اسناد و دفاتر) کارفرمایان در اجرای تصویب‌نامه ستاد فرمانـدهی اقتصاد مقاومتی به شماره ۵٠۴٣٢ مورخ ٣١/۴/١٣٩۶ مبنی بر امکان رسیدگی شرکت‌های بخش خصوصی صرفا در آخرین سال مالی، سازمان مجاز خواهد بود بر اساس اختیارات موضوع ماده (۴٧) قانون تامین‌اجتماعی اقـدام نماید.
د) نحوه تشخیص حقوق، مزد و مزایا و سایر هزینه‌های مشمول
١- کلیه وجوه پرداختی به کارکنان به‌استثنای موارد ذیل مشمول کسر حق‌بیمه می‌باشد: ١-١- بازخرید ایام مرخصی در حدود مقرر در مواد (۶۴)، (۶۶) و (٧١) قانونکار.
٢-١- هزینه سفر و فوقالعاده ماموریت به‌شرط ارایه مستندات و مدارک مثبِته از قبیل: حکـم ماموریـت، بلـیط رفت و برگشت وسیله نقلیه مورد استفاده، تصاویر گذرنامه و روادید.
٣-١- کمک هزینه عائله‌مندی (حق‌اولاد).
۴-١- حق‌همسر به کارکنان در موسسات مشمول قانون نظام هماهنگ پرداخت و جایگزین آنها. ۵-١- عیدی طبق قانون کار و سایر قوانین و مقررات، پاداش نهضت سوادآموزی.
۶-١- پرداخت‌های نقدی یا غیرنقدی مناسبتی(مانند پرداختی بابت زادروز ، اعیاد و مناسبت‌ها) ٧-١- پاداش بهرهوری و افزایش تولید طبق ضوابط ماده (۴٧) قانون کار ٨-١- کمک هزینه مسکن و خواربار در ایام بیماری.
٩-١- حق‌شیر و حق‌تضمین (کسر صندوق).
١٠-١- خسارات اخراج و مزایای پایانکار (حق سنوات).
١١-١- وجوه پرداختی به شاغلین و یا بازنشستگان تحت پوشش سایر صندوقهای بیمـه و بازنشسـتگی دولتـی (در صورت ارایه مستندات و مدارک مثبته).
٢- وجوه و یا مابه‌ازای پرداختی به اشخاص حقوقی و حقیقـی کـه فاقـد مفاصاحسـاب موضـوع مـاده (٣٨) قـانون می‌باشند، بر حسب ماهیت کار و خدمات ارایه شده و با توجه به شرح فهرست طبقه‌بندی ریـز اقـلام مشـمول و غیرمشمول (پیوست یازده) این بخشنامه، شناسایی و در کاربرگ مربوطه درج و مشمول گردد.
٣- قراردادهایی که موضوع عملیات آن توسط شخص مجری به‌تنهایی انجـام پذیرفتـه و دارای تبعیـت دسـتوری و اقتصادی و انجام شخصی کار باشد و مشمول قوانین استخدامی از جمله قانون کار باشد، قـرارداد کـار محسـوب می‌گردد و حق‌الزحمه پرداختی به اشخاص مذکور برابر بند (۵) ماده (٢) قانون تامین‌اجتماعی با رعایـت سـقف دستمزد مشمول می‌باشد.
۴- قراردادهای مقاطعه‌کاری تک نفره که فاقد مشخصات بند (٣) بوده و موضـوع عملیـات پیمـان منحصـرا توسـط شخص مقاطعه‌کار به‌تنهایی انجام گرفتـه باشـد، بـا عنایـ ت بـه دادنامـه‌های شـماره (۵٨) مـورخ ٢۵/۵/١٣٧۶ و (١٨١۵) مورخ ۶/١١/١٣٩٣هیات عمومی دیوان عدالت اداری، از شمول ماده (٣٨) قانون تامین‌اجتمـاعی خـارج می‌باشند.
تذکر: در صورت وجود ابهام در تشخیص نوع قرارداد موضوع بندهای (٣) و (۴) فوقالذکر، اصل و قاعده اولیـه بـر برقراری رابطه‌کار بین طرفین (قراردادکار) است و برای نفی قاعده اصلی و اثبات ادعای خلاف، باید دلایل و مستندات معتبری برای آن وجود داشته باشد و دلیلی قوی‌تر از اصل ارایه گردد.
۵- صورتحساب (فاکتور) کالاو خدمات صادره توسط کلیه واحدهای صنفی، تولیدی و خدماتی‌ِ دارای شناسنامه و مجوز از مراجع ذی‌صلاح قانونی به شرط اینکه انجام کار توسط بیمه‌شـدگان و در محـل کارگـاه ثابـت صـورت گرفته باشد لازم است در کاربرگ شماره ٣، ثبت گردد.
تعریف فاکتور: فاکتور یا صورتحساب رسمی سندی تجاری است شامل اطلاعات کالا یـا خـدمات مـورد معاملـه، ارزش ریالی آنها، تخصیص مالیات بر ارزش افزوده، نحوه فروش (نقدی/ غیرنقدی)، مشخصـات هـویتی کامـل فروشنده و خریدار، نشانی و نوع فعالیت، امضا و مهر صادر کننده، کد اقتصادی که در زمان رسـیدگی ضـمیمه سند و قابل پی‌گیری و بررسی باشد.
۶- در مواردی که اسناد حسابداری موضوع بند (۵) فوق به‌رغم شرح سـند، فاقـد ضـمایم باشـد مراتـب کتبـا بـه کارفرما یا نماینده معرفی شده اعلام و رسید دریافت گردد و چنانچه حداکثر تا پایان زمـان انجـام بازرسـی از
ارایه مستندات مربوطه خودداری و یا از دریافت مکاتبات امتنـاع نمایـد، اقـلام مـذکور در کـاربرگ شـماره ٢ طبقه‌بندی گردد.
تبصره: مدارک و مستنداتی که پس از تکمیل و ثبت گزارش بازرسی دفاتر، از سوی کارفرما ارایـه گـردد، بایـد طبق مقررات به مراجع رسیدگی (هیاتهای تشخیص مطالبات) ارایه گردد.
هـ) نکات حایز اهمیت در زمان رسیدگی به دفاتر قانونی
١- موسسه حسابرسی تامین‌اجتماعی مکلف است پس از بررسی اطلاعات فاکتور/صورتحساب/قراردادهای منـدرج در جــدول بنــد (١٠) اطلاعــات اولیــه بازرســی (پیوســت یــک) کــه دارای پرونــده مقاطعــه‌کاری در شــعب تامین‌اجتماعی می‌باشند، نسبت به استخراج وجوه مذکور و ثبت آنها به‌تفکیک در کاربرگ شماره ٣ (پیوسـت پنج) اقدام نماید.
٢- در ارتباط با درخواست‌های بازرسی از دفاتر قانونی کارگاههایی که علت درخواست آنها، »مجری قرارداد« اعلام شده است، مقرر گردید موسسه حسابرسی تامین‌اجتماعی فهرست کلیه وجوه درآمدی ناشی از قراردادها را به تفکیک طی فرم مربوطه (پیوست شش) استخراج و به همراه تصاویر قراردادها پیوست گزارش نموده و در خصوص فاکتورها و صورتحسابها نیز فهرست آنها را به صورت فایل پی‌دی‌اف در قالب لوح فشرده به گزارش بازرسی دفاتر ضمیمه نماید.
٣- در استخراج اسناد پرداختی به اشخاص حقیقی، ذکر مشخصات هـویتی (نـام و نـام خـانوادگی، کـدملی و …)، روزهای دقیق کارکرد، ماه مربوطه و ضمیمه نمودن اسناد و مدارک، در صورت وجود، توسط بازرس دفاتر الزامی می‌باشد.
۴- در خصوص غیر مشمولین تصویب‌نامه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی که رسیدگی بیش از آخرین سال مـالی در دستورکار قرار گرفته و کارفرما اسناد و دفاتر برخی از سنوات را ارایه نمی‌نماید، به‌دلیل عـدم دسـتیابی بـه برخی از سرفصل‌های مشمول سنوات قبل، اقلام مشمول طبق سند افتتاحیه اولین سالِ تحت رسـیدگی وفـق قسمت دوم از فهرست طبقه‌بندی ریز اقلام مشمول و غیرمشمول (پیوست یازده) استخراج می‌گردد.
فصل چهارم: معرفی و نحوه استفاده از کاربرگهای بازرسی دفاتر
١- کاربرگ شماره ١ (پیوست سه)
١- معرفی ستونهای کاربرگ
١-١- این کاربرگ جهت ثبت حقوق و مزایایی که لیست آنها به شعبه ارسال شده و بررسـی و تعیـین تکلیـف اقلامی که کارفرما طی لیست ارسالی خود ابراز نموده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
٢-١- در بالای کاربرگ به‌ترتیب نام شرکت، سال مورد رسیدگی، نام سرفصل مورد رسیدگی از دفتـر معـین یـا کل بر اساس اظهارنامه مالیاتی و جدول مربوطه یا تراز آزمایشی شرکت، ردیف اظهارنامه مالیاتی یا ردیف مربوط به سرفصل تراز آزمایشی، کدکارگاهی تامین‌اجتماعی و نـام شـعبه یـا نماینـدگی لیسـت ارسـالی کارفرما نوشته می‌شود.
٣-١- ستون (١) شماره سند: در این ستون شماره سند درج می‌گردد. ۴-١- ستون (٢) تاریخ سند: در این ستون تاریخ سند درج می‌گردد.
۵-١- ستون (٣) شرح سند: در این ستون در مقابل شماره و تاریخ سند توضیحات لازم جهت هر چـه روشـن‌تر شدن موضوع پرداخت، از جمله تعداد بیمه‌شدگان، ماه مربوط به پرداخت حقوق و مزایا و… درج می‌شود.
۶-١- ستون (۴) مبلغ طبق سند: در این ستون و در مقابل شرح هر سند، مبلغ حقوق و مزایا و یـا قسـمتی از آن که لیست آن به سازمان ارسال شده است ثبت می‌شود.
٧-١- ستون (۵) جمع کل حقوق و مزایای مشمول طبق لیست ارسالی: در این ستون و در مقابل هر ماه جمع کل مبلغ حقوق و مزایای مشمول طبق لیست مربوطه درج می‌شود.
٨-١- ستون (۶) مشخصات اظهارنامه یا برگ پرداخت: در این ستون به‌ترتیب شماره و تاریخ اظهارنامه یا بـرگ پرداخت مربوط به هر ماه نوشته می‌شود و در صورت ناخوانا بـودن شـماره و تـاریخ اظهارنامـه یـا بـرگ پرداخت باید به آن اشاره شود.
٩-١- ستون (٧) بیست درصد (٢٠%) حق‌بیمه سهم کارفرما و (٣%) بیمه‌بیکاری: در صورتی‌که حق‌بیمـه سـهم کارفرما و بیمه‌بیکاری از جمله اقلام تشکیل دهنده هزینه سند حقوق و مزایا باشد، رقم مربوطـه در ایـن ستون ثبت می‌شود.
١٠-١- ستون (٨) اقلام غیرمشمول طبق لیست: در این ستون و در مقابل هر ماه اقلام غیرمشـمول منـدرج در لیست ارسالی به شعبه درج می‌گردد. بدیهی است همواره جمع ارقام سـتونهای ۵، ٧ و ٨ برابـ ر بـا رقـم ستون ۴ خواهد بود.
١١-١- ستون (٩) ملاحظات: چنانچه توضیحی جهت روشن‌تر شدن موضوع سند ضروری باشد، در ایـن سـتون نوشته می‌شود.
٢- حالات مختلف در تنظیم کاربرگ
٢-١-مبلغ حقوق و مزایایی که لیست آن به سازمان ارسال شده (رقم منـدرج درسـتون ۴ کـاربرگ) بـا مبلـغ حقوق و مزایا طبق سند مربوطه مطابقت دارد:
٢-١-١-در صورتی که لیست ارسالی با رعایت دقیق اقلام مشمول و غیرمشمول تنظیم شده باشد، بازرس دفاتر نسبت به تکمیل سطرهای کاربرگ شماره (١) بر اساس اطلاعات لیست ارسـالی بـه سـازمان اقـدام می‌نماید.
٢-١-٢-در صورتی که پس از بررسی اسناد و ضمایم آنها مشخص گردد که بخشی از حقوق یـا مزایـای پرداختی من‌جمله اضافه‌کاری، ایاب ذهاب و… در لیست ارسالی جزو اقلام غیرمشمول درج گردیده است، بازرس دفاتر نسبت به شناسایی و کسر مبالغ فوقالذکر از کاربرگ شماره (١) و درج آن با رعایـت سـقف دستمزد مزایای مشمول در کاربرگ شماره (٢) اقدام و موضوع را طی بند گزارش افشا می‌نماید.
٢-٢-مبلغ حقوق و مزایایی که لیست آن به سازمان ارسال شـده (رقـم منـدرج درسـتون ۴ کـاربرگ) از مبلـغ حقوق و مزایا طبق سند مربوطه بیشتر باشد، در این حالت بازرس دفاتر می‌بایست پس از بررسـی کامـل کلیـه اسناد و ضمایم مرتبط با حقوق و مزایا، نسبت به کسر مبالغ مازاد حسب مورد از ستونهای (٨) یا (٧) یا (۵) و به تبع آن از ستون (۴) کاربرگ شماره (١) و درج در سطری جداگانه با شرح مازاد لیست ارسالی به سند اقدام و موضوع را طی بند گزارش افشا نماید. در این حالت چنانچه محـرز گـردد کارفرمـا نسـبت بـه ارسـال لیسـت کارکنان غیرشاغل اقدام نموده و یا دستمزد واقعی پرسنل را ابراز ننموده ، شعبه موظف اسـت وفـق مقـررات و دستورالعمل‌های مربوطه نسبت به بررسی لیست‌های ارسالی کارفرما اقدام نماید.
٢-٣-مبلغ حقوق و مزایایی که لیست آن به سازمان ارسال شـده (رقـم منـدرج درسـتون ۴ کـاربرگ) از مبلـغ حقوق و مزایا طبق سند مربوطه کمتر باشد و بررسی اسناد و ضمایم سند و لیست ارسالی به سـازمان مشـخص نماید حقوق و مزایای تعدادی از پرسنل به طور کلی طی لیست اعلام نگردیده یـا برخـی اقـلام مشـمول کسـر حق‌بیمه پرسنل مندرج در لیست ارسالی ابراز نگردیده، در این حالت در صورتی که بـرای بـازرس دفـاتر علـت مغایرت معلوم گردد، می‌بایستی مستندات مربوطه را ضمیمه سند نموده و نسبت به درج مبالغ مذکور با رعایت سقف دستمزد مزایای مشمول در کاربرگ شماره (٢) اقدام نماید و در صورتی‌که مستندات پیوست اسناد گویای علت اختلاف نباشد با شرح مازاد سند به لیست ارسالی در کاربرگ شماره (٢) طبقه‌بندی نماید.
٣- اقدام شعبه
٣-١-کاربرگ شماره (١) به تفکیک هر یک از شعب سازمان که لیست به آنها ارسال شده تهیه می‌گردد فلـذا شعبه دریافت کننده اصل گزارش بازرسی دفاتر موظف است نسبت به ارسال کاربرگهای شماره (١) مربوط بـه سایر شعب اقدام نماید.
توجه مهم: شعبی که رونوشت گزارش بازرسی دفاتر را دریافت می‌نمایند، مجاز به محاسبه و مطالبه حق‌بیمه مغایرت کاربرگ شماره (١) سایر شعب نمی‌باشند.
٣-٢- شعب موظف‌اند پس از دریافت گزارش بازرسی دفاتر، در صورتی که ارقام مندرج در سـتون (۵) کـاربرگ شماره (١) در هر ماه بیش از مبلغ دستمزد و مزایای نتیجه عملیات ریاضـی لیسـت آن مـاه باشـد، نسـبت بـه محاسبه حق‌بیمه مبلغ مابه‌التفاوت استخراجی با نرخ (٢٧%) اقدام نمایند.
٢- کاربرگ شماره ٢ (پیوست چهار)
١-٢- از این کاربرگ جهت ثبت کلیه پرداخت‌هایی که صورت آنها به سازمان ارسال نشده است و باید توسط بازرس دفاتر استخراج گردد، استفاده می‌شود و تکمیل قسمت بالای کاربرگ همانند کاربرگ شماره یـک می‌باشد.
٢-٢- ستونهای (١) و (٢): در این ستونها به‌ترتیب شماره و تاریخ اسناد حسابداری درج می‌گردد.
٣-٢- ستون (٣) شرح سند: توضیحات لازم از متن و ضمایم سند مانند نـام و نـام خـانوادگی دریافت‌کننـدگان وجه، مدت کارکرد، مشخصات قراردادها و به‌طور کلی اطلاعاتی که دستیابی به آن مقـدور بـوده و جهـت اقدامات بعدی قابل استفاده است در این ستون درج می‌گردد.
۴-٢- ستون (۴) مبلغ طبق سند: مبلغ سند یا قسمتی از سند که لیست آن به سازمان ارسـال نشـده اسـت در این ستون و ریز آن با توجه به مشمول یا غیرمشـمول بـودن حسـب مـورد در سـتونهای ۵ (١-۵، ٢-۵ و ٣-۵) یا ۶ درج می‌گردد.
۵-٢- ستون (۵) مشمول: از این ستون برای درج اقلام مشمول به‌ترتیب زیر استفاده می‌شود:
٢-۵-١- ستون حقوق، دستمزد و مزایا (١-۵): در این سـتون حقـوق، دسـتمزد و مزایـای افـرادی ثبـت می‌شود که لیست مربوطه به سازمان ارسال نشده باشد. ذکر کامل مشخصات فرد یـا افـراد (نـام و نامخانوادگی) و روزهای کارکرد در ستون شرح سند و یا پیوست نمـودن لیسـت دریافت‌کننـدگان وجه به کاربرگ مربوطه ضروری بوده و در این صورت باید در ستون توضیحات بـه موضـوع اشـاره شود.
٢-۵-٢-ستون قرارداد دستمزی (٢-۵): پرداختی به اشخاص حقیقی و حقوقی که عملیـاتی را به‌صـورت مقاطعه انجام دادهاند و تهیه مصالح به‌عهده کارفرما (شرکت مورد رسیدگی) بوده است و یا کار بـه صورت دستمزدی انجام شده و ماده (٣٨) قانون و تبصره الحاقی ذیـل آن در مـورد آنهـا رعایـت نشده است و مبالغی که بدون عقد قرارداد به اشخاص حقیقی و حقوقی پرداخت می‌شود، با توجـه به فهرست طبقه‌بندی ریز اقلام مشمول و غیرمشمول کسر حق‌بیمه (پیوست یازده) در این ستون ثبت می‌گردد.
٢-۵-٣-ستون دستمزد و مصالح (٣-۵): پرداخت‌های شرکت مورد رسیدگی به اشخاص حقیقی و حقوقی که عملیاتی را به‌صورت مقاطعه انجام دادهاند و تهیه مصالح به‌عهده مقاطعه‌کار بوده است و یا کـار صرفا خدماتی با تجهیزات وابزار مکانیکی متعلق به مقاطعه‌کار انجـام شـده و مـاده (٣٨) قـانون و تبصره الحاقی ذیل آن در مورد آنها رعایت نشدهاست و مبالغی که بدون عقد قرارداد به اشـخاص حقیقی و حقوقی پرداخت می‌شود، با توجه فهرست طبقه‌بندی ریز اقـلام مشـمول و غیرمشـمول کسر حق‌بیمه (پیوست یازده) در این ستون ثبت می‌گردد.
تبصره: در صورت عدم وجود یا عدم ایه‌ار قراردادِ فیمابین شرکت مورد رسیدگی و دریافت کننده وجـه، ذکـر موضوع در ستون توضیحات مقابل مبلغ استخراجی الزامی است.
۶-٢- ستون (۶) غیرمشمول: در این ستون اقلام غیرمشمول ثبت می‌شود. ٧-٢- ستون (٧) توضیحات: در این ستون اطلاعات تکمیلی لازم درج می‌شود.
تذکر: همواره جمع ستون مشمول (۵) و غیرمشمول (۶) باید معادل مبلغ ثبت شده در ستون (۴) یعنی »مبلغ طبق سند« باشد.
٣- کاربرگ شماره ٣ (پیوست پنج)
١-٣ در خصوص اسناد مربوط به قراردادهـای مقاطعـه‌کاری کـه واگذارنـدگانکار مطـابق مـاده (٣٨) قـانون و تبصرهالحاقی ذیل ماده (٣٨) قانون مصوب مورخ ٢۶/٢/١٣٧٢ مجلس شورای‌اسلامی، نسـبت بـه کسـر و نگهداری ۵% هر صورت وضعیت یا صورتحساب و آخرین قسط مقاطعه‌کار و نیز ملزم نمودن مقاطعـه‌کار به ارسال لیست و پرداخت حق‌بیمه مقرر با رعایت ماده (٢٨) قانون و انجام تکالیف مندرج در مـاده (٣٩) قانون و هم‌چنین ارسال یک نسخه از قرارداد منعقده در دوره انجام عملیات پیمان به شعبه مربوطه اقدام نموده باشند، لزومی به ثبت اقلام مذکور در کاربرگ شماره ٢ نبوده و بازرس دفاتر مکلف است این اسناد
را که حق‌بیمه آن از طریق پرونده مقاطعه‌کاری محاسبه و مطالبه می‌گردد با رعایت بند ١ قسـمت (هـ ـ) فصل سوم این بخشنامه در کاربرگ شماره ٣ ثبت نماید.
٢-٣- لازم است اسناد هزینه‌های قراردادهای مقاطعه‌کاری حـایز شـرایط در کـاربرگ شـماره ٣ بـه‌تفکیک هـر قرارداد ثبت و کاربرگ تهیه شده منضم به یک نسخه از قرارداد منعقده، الحاقیه‌ها، متمم‌ها، مکاتبات موثر و مرتبط با احتساب حق‌بیمه و تصاویر مفاصاحسابهای دورهای اخذ شـده و در گـزارش انشـایی افشـا و ضمیمه بخش عمومی گزارش به واحد درخواست کننده بازرسی دفاتر، ارسال گردد.
٣-٣- کاربرگ شماره ٣ دارای سه قسمت اطلاعاتی به‌شرح ذیل می‌باشد:
١-٣-٣- قسمت مشخصات کاربرگ
در قسمت صدر کاربرگ، نام کارگاه مورد رسیدگی، دوره مورد رسیدگی، نام سرفصل حساب از دفتر معین یا دفترکل (بر اساس اظهارنامه مالیاتی یا تراز آزمایشی کارگاه مورد رسیدگی)، ردیف اظهارنامـه مالیـاتی و جـدول مربوطه یا ردیف مربوط به سرفصل تراز آزمایشی و تعداد برگ پیوست کاربرگ درج می‌گردد.
٢-٣-٣- قسمت اطلاعات و مشخصات قرارداد
این بخش که در اجرای ماده (۵) آیین‌نامه اجرایی تبصره الحاقی ذیـل مـاده (٣٨) قـانون و بـا بهرهمنـدی از اختیارات قانونی سازمان در مراجعه به اسناد و مدارک کارفرمایان تنظیم گردیده، اطلاعات و مشخصات قـرارداد شامل نام مقاطعه‌کار، استان، نام شعبه، شماره کارگاه/ ردیف پیمان، شماره و تاریخ قرارداد، مبلغ اولیه قـرارداد و الحاقیه، موضوع قرارداد، شماره و تاریخ الحاقیه یا متمم، وضعیت مفاصاحساب اعم از شـماره سـریال و شـماره و تاریخ صدور و مبلغ کارکرد(ریالی یا ارزی) درج می‌گردد.
٣-٣-٣- قسمت اطلاعات اسناد دفاتر قانونی
١-٣-٣-٣- ستونهای(١و٢و٣)، ردیف سطرها، شماره و تاریخ سند: در این ستونها، به‌ترتیب ردیـف سـطرها، شماره و تاریخ اسناد حسابداری درج می‌گردد.
٢-٣-٣-٣- ستون(۴و۵)، شرح و مبلغ سند: در این ستونها به ترتیب شرح و مبلغ سند پرداختی به اشـخاص ثالث اعم از حقوقی یا حقیقی درج می‌گردد.
٣-٣-٣-٣- ستون(۶)، مشمول ماده (٣٨) قانون (فاقد یا مازاد بر مفاصاحساب): در این ستون مبـالغ مـازاد بـر مفاصاحساب یا مبالغ پرداختی موضوع بند ١ قسمت (هـ) فصل سوم این بخشنامه درج می‌شود.
۴-٣-٣-٣- ستون (٧)، غیرمشمول(دارای مفاصاحساب): در این ستون مبـالغی کـه بابـت آنهـا مفاصاحسـاب ماده (٣٨) قانون اخذ و ارایه گردیده با رعایت سقف ناخالص کارکرد مفاصاحساب درج می‌گردد.
۵-٣-٣-٣- ستون (٨)، توضیحات: در این ستون توضیحات ضروری و تکمیلی درج می‌گردد.
۴-٣- چنانچه در حین فرآیند بازرسی دفاتر و تا قبل از تنظیم گزارش، کارفرما نسبت به تشکیل پرونـده و اخـذ کدکارگاهی بابت قراردادهای مزبور اقدام نماید و مستندات مربوطه را به بازرس دفاتر ارایه دهـد، بـازرس دفاتر مکلف به درج اسناد هزینه‌های آنها در کاربرگ شماره ٣ می‌باشد.
۴- کاربرگ رابط
از کاربرگ رابط (پیوست هفت) زمانی استفاده می‌شود که رسیدگی‌های انجام شده در هـر سرفصـل منتهـی بـه ثبت بیش از یک کاربرگ شده باشد که در این صورت خلاصه کاربرگهای هر سرفصل به کـاربرگ رابـط منتقـل و سپس جمع آن به کاربرگ گزارش نهایی منتقل می‌شود.
۵- کاربرگ گزارش نهایی
١-۵- پس از تنظیم کاربرگهای ١، ٢ و عنداللزوم کاربرگ رابط جهت هر سال مـالی، جمـع اقـلام اسـتخراجی مندرج در کاربرگهای مربوطه به‌تفکیک هر سرفصل در کاربرگ گزارش نهایی (پیوسـت هشـت) ثبـت می‌گردد.
٢-۵- در بالای این کاربرگ که برای هر سال مالی باید تهیه گردد به‌ترتیب نام شرکت مورد رسیدگی، کدکارگاه، سال مالی، شماره و تاریخ پلمپ دفاتر و شماره و تاریخ آخرین سند ثبت شده در دفتر درج می‌شود.
٣-۵- ستون (١) مشخصات اظهارنامه تراز آزمایشی: این ستون شامل شـماره ردیـف مبنـای رسـیدگی و مبلـغ می‌باشد:
۴-۵- شماره ردیف مبنای رسیدگی: در صورتی‌که مبنای رسیدگی اظهارنامه مالیاتی باشـد بایـد شـماره ردیـف جدول مربوطه و چنانچه مبنای رسیدگی تراز آزمایشی باشد شماره ردیف تراز مربوطه ثبت شود.
۵-۵- مبلغ: کل مبلغ سرفصل مورد رسیدگی براساس اظهارنامه مالیاتی یا تـراز آزمایشـی در ایـن سـتون ثبـت می‌شود.
۶-۵- ستون (٢) سرفصل مورد رسیدگی: در ایـن سـتون نـام سرفصـل کـه همـان سرفصـل‌هایی اسـت کـه در کاربرگهای شماره ١ و ٢ قید شده است باید نوشته شود.
٧-۵- ستون (٣) لیست به سازمان ارسال شده (کاربرگ ١): جمع ارقام مندرج در کاربرگ شماره ١ (سـتونهای ۵ و ٧) به‌تفکیک هر سرفصل عینا در این ستون و به‌ترتیب در این ستون ثبت می‌شود.
٨-۵- ستون (۴) لیست به سازمان ارسال نشده (کاربرگ ٢):
جمع ارقام مندرج در ستونهای مشمول (۵) و غیرمشـمول (۶) کـاربرگ شـماره ٢ بـه‌تفکیک هـر سرفصـل به‌ترتیب در ستونهای پیش بینی شده این ستون ثبت و بعضا آدرس کاربرگهـای آن در عطـف رسـیدگی درج می‌گردد.
٩-۵- ستون (۵) تعداد اوراق کاربرگ:
در این ستون تعداد کاربرگهای استخراجی و سایر ضمایم به‌تفکیک ستونهای پیش بینی شده و بابـت هـر سرفصل درج می‌گردد.
تبصره ١: همواره مجموع ارقام استخراجی و خلاصه شده در ستونهای ٣ و ۴ (لیست به سازمان ارسال شـده و ارسال نشده) باید با کل مبلغ سرفصل مورد رسیدگی ستون ٢ برابر باشد.
تبصره ٢: در ذیل کاربرگهای شماره ١ و ٢ و٣ و رابط محل‌هایی برای نام بازرس دفاتر و نام سرپرست و امضا و تاریخ تکمیل و تایید و در ذیل کاربرگ گزارش نهایی محل‌هایی برای نام بازرس دفاتر، سرپرست گـروه، سرپرست گروههای اجرایی و سرپرست کنترل کیفی و امضای آنها و تاریخ، پیش‌بینی شدهاست که باید توسط افراد مذکور تکمیل گردد.
با استفاده از کاربرگ نهایی و شماره ردیف، و عطف و سرفصل مورد رسیدگی می‌توان کاربرگ رابط مورد نظـر را شناسایی کرد.
فصل پنجم: نحوه ارایه گزارش بازرسی دفاتر
بازرس یا بازرسان دفاترقانونی پس از انجام بازرسی و تنظیم کاربرگهای مربوطـه، موظف‌انـد کنترلهـای لازم و صفحه‌بندی کاربرگها و ضمایم آنها را به‌تفکیک سالهای مورد رسیدگی به‌عمل آورند. سپس کلیـه کاربرگهـای تنظیم شده به امضای بازرسان دفاتر و سرپرست‌کار برسد.
مراتب انجام یا عدم انجام بازرسی در کل یا برخی از سالهای مـورد درخواسـت و نحـوه همکـاری واحـد مـورد بازرسی دفاتر و وضعیت اسناد و مدارک مورد رسیدگی از نظر کامل و یا دارای نقص بودن طی »خلاصه گزارش« به موسسه حسابرسی تامین‌اجتماعی یا نمایندگی آن در استان مربوطه تحویل می‌گردد.
موسسه حسابرسی تامین‌اجتماعی یا نمایندگی آن در استان پس از اخذ گزارش بازرسـی از بـازرس یـا بازرسـان دفاتر می‌بایستی اقدامات زیر را انجام دهد:
١- مقایسه سالهای مورد رسیدگی با سالهای مورد تقاضای واحد درخواست کننده، بـدیهی اسـت در صـورت عدم ملاحظه گزارش دوره مورد درخواست باید با مراجعه به خلاصه گزارش که توسط بازرس دفاتر تهیه شده است علت بررسی گردد.
٢- بررسی کاربرگهای تنظیم شده توسط بازرس یا بازرسان دفاتر از لحاظ صحت عملیات محاسـباتی و رعایـت مفاد صورتجلسات کمیته وحدت رویه، وجود ضمایم مورد اشاره در کاربرگها، انطباق کاربرگ گزارش نهایی با کاربرگهای ١ ،٢ و کاربرگ رابط، وجود یا عدم وجـود اظهارنامـه مالیـاتی، برگهـای تشـخیص مالیـات و تطبیق صحت آنها با خلاصه گزارش.
٣- در صورت تایید گزارش، می‌بایستی کاربرگهای مربوطه توسط مسئولین ذی‌ربط، امضا و گزارش انشایی کـه حاوی اقلام مشمول و غیرمشمول، به‌تفکیک لیست ارسال شده و ارسال نشده بـه سـازمان، سـالهای مـورد رسیدگی، توضیحات لازم و…، می‌باشد توسط موسسه‌حسابرسی تامین‌اجتماعی/ نمایندگی آن در استان تهیه و به‌انضمام گزارش نهایی بازرسی دفاتر انجام شده، با امضای بالاترین مقام موسسه حسابرسی تامین‌اجتماعی به اداره کل استان واحد درخواست کننده ارسال گردد.
فصل ششم: اقدامات شعبه پس از دریافت گزارش بازرسی دفاتر
پس از آنکه اداره کل استان گزارش بازرسی دفاتر واصله از موسسه حسابرسی تامین‌اجتماعی را از لحاظ کمی و کیفی، مطابقت با قوانین و مقررات و بخشنامه‌های سازمان کنترل و تایید و به شعبه ارسال نمود شعبه موظف است به‌محض دریافت گزارش، ضمن توجه به مفاد گزارش انشایی، گزارش بازرسـی دفـاتر را بـه لحـاظ سـالهای مـورد رسیدگی، وجود کاربرگهای مربوطه و ضمایم مورد اشاره در کاربرگها بررسی و کنترل نمـوده و در صـورت تاییـد صحت گزارش، حداکثر ظرف سه روز اداری پس از دریافت گزارش نسبت به انجام محاسبه و صدور حکم مطالبـاتی به‌شرح ذیل اقدام و اعلامیه مربوطه را در اسرع وقت به کارفرما ابلاغ نماید و در غیر این‌صورت با ذکر دقیق اشـکال یا نقص مشاهده شده، گزارش بازرسی دفاتر را جهت اعاده به موسسه‌حسابرسی تامین‌اجتماعی، به اداره کل اسـتان عودت نماید:
١- چنانچه برخی از سالهای مالی دوره رسیدگی، به هر دلیلی غیرمحاسباتی شده باشد، شعبه بـه هنگـام ورود اطلاعات گزارش بازرسی دفاتر در سیستم می‌بایستی در خصوص سالهای مزبور طبق ضوابط مربوطـه اقـدام لازم معمول نماید.
٢- در ارتباط با کاربرگ شمارهیک، وفق توضیحات فصل چهارم اقدام گردد.
٣- در مورد مبالغ مندرج در ستونهای فرعی‌ِ ستون اصلی (لیست به سازمان ارسال نشده) در کـاربرگ گـزارش نهایی می‌بایستی به‌ترتیب زیر عمل گردد:
١-٣- حق‌بیمه نسبت به جمع ستون حقوق/دستمزد و مزایا به‌ماخذ کامل ٢٧% محاسبه گردد. ٢-٣- حق‌بیمه نسبت به جمع ستون قرارداد دستمزدی به ماخذ ١۵% محاسبه گردد.
٣-٣- حق‌بیمه نسبت به جمع ستون قرارداد دستمزدی و مصالح به ماخذ ٧% محاسبه گردد. ۴-٣- بابت بیمه‌بیکاری می‌بایستی معادل یک نهم‌ِ مبلغ حق‌بیمه محاسبه گردد.
۴- در خصوص قراردادهایی که طی کاربرگ شماره ٣ ضمیمه گزارش بازرسی دفاتر می‌گردد بایـد به‌شـرح ذیـل اقدام شود:
١-۴- تنظیم فرم شماره ٣ (پیوست نه) درخصوص قراردادهای درج شـده در کـاربرگ شـماره ٣ و ارسـال آن ظرف مدت ٣ روز اداری به شعب مقصد (شعب محل تشـکیل پرونـده مقاطعـه‌کاران) در راسـتای مـاده (٣٨) قانون و تبصره الحاقی ذیل آن.
٢-۴- شــعب مقصــد موظفنــد حــداکثر ظــرف مــدت ١٠ روز اداری نتیجــه اقــدامات خــود و هم‌چنــین تاییــد مفاصاحسابهای اشاره شده در کاربرگ ٣ را طی فرم شماره ۴ (پیوست ده) به شعبه مبدا اعلام نمایند.
٣-۴- ثبت و ضبط اطلاعات فرم شماره ۴ در پرونده مطالباتی توسط شعبه مبدا.
۵- در مورد کارگاههای حایز شرایط صدور مفاصاحساب قرارداد بر اساس لیست و بازرسی (بند ١ اولویت‌ها) کـه علی‌رغم تکمیل تعهدنامه، دفاتر آنها بنا به دلایل ذیل برای کل یا برخـی از سـالهای دوره قابـل رسـیدگی نباشد:
- خودداری کارفرما از ارایه دفاتر قانونی.
- عدم رعایت استاندارد و اصول متداول حسابداری، مخدوش بودن شرح دفاتر و غیرقابل استناد بودن آن.
- دفاتر یا اسناد ارایه شده سفید یا نانویس باشد.
- خودداری از ارایه سیستم مکانیزه و اسناد حسابداری.
شعبه مکلف است پس از دریافت گزارش بازرسی دفاتر غیرمحاسباتی، نسبت به اجرای ماده (۴١) قانون برابر مصوبات شورای‌عالی تامین‌اجتماعی در مورد قراردادهای مورد اجرا در دوره گزارش در اسرع وقت اقدام نماید.
۶- در صورت اعتراض کارفرما در مهلت مقرر قانونی به بدهی‌های مذکور، پرونـده در اسـرع وقـت در هیاتهـای تشخیص مطالبات مورد رسیدگی قرار گرفته و پس از طی مراحل قانونی و قطعیت بدهی، نسبت به پی‌گیری مطالبات با قید فوریت اقدام لازم معمول گردد.
٧- هیاتهای بدوی و تجدیدنظرتشخیص مطالبات در صورت لزوم می‌توانند از بـازرس دفـاتر مربوطـه بـه‌عنوان شخص مطلع، جهت ارایه توضیحات دعوت به‌عمل آورند. بدیهی است افراد مـذکور بـه‌عنوان مطلـع و بـدون حق‌رای در جلسه حضور یافته و عدم حضور ایشان مانع از صدور رای نخواهد بود.
فصل هفتم: آمارها
١- شعب مکلفند گزارش آماری وضعیت بدهی‌های ناشی از محاسبه حق‌بیمه بر اساس گزارشهای بازرسی دفـاتر را از منوی »دریافت حق‌بیمه و مطالبات/پی‌گیری مطالبات/ گزارشهـا/ گزارشهـای چـاپی/ گزارشهـا/ مطالبـات/ گزارش بازرسی‌های دفاتر قانونی« اخذ و نسبت به پی‌گیری مستمر جهت وصول آنها اقدام نمایند.
٢- ادارات کل استانها مکلفند:
١-٢- وصول گزارشهای بازرسی دفاتر مندرج در فایل اکسلی که ماهانـه از سـوی اداره کـل وصـول حق‌بیمـه ارسال می‌گردد، به دبیرخانه واحدهای اجرایی را از طریق پیام سیستم اتوماسیون گام ظرف سه روز اداری (٧٢ ساعت) به اداره کل وصول حق‌بیمه اعلام نمایند.
٢-٢- پس از اقدام وفق بند فوق نسبت به پی‌گیری مستمر اقـدامات شـعب جهـت وصـول بـدهی‌های ناشـی از بازرسی دفاتر اقدام نمایند.
فصل هشتم: سایر موارد
١- صدور درخواست مجدد بازرسی کارگاههایی که قبلا مورد رسیدگی قرار گرفته‌اند مجاز نبوده مگر در مواردی که مجوز لازم از اداره کل وصول حق‌بیمه اخذ گردد.
٢- با عنایت به انعقاد تفاهم‌نامه مورخ ۶/٩/١٣٩٨ سازمان با جامعه حسـابداران رسـمی ایـران، معاونـت بیمـه‌ای مکلف است به منظور بهبود فرآیند و به‌روزرسانی بازرسـی دفـاتر قـانونی از ظرفیت‌هـای جامعـه حسـابداران رسمی ایران جهت اجرایی نمودن فرم خوداظهاری کارفرمایان برخوردار گردد.
٣- از سویی دیگر با توجه به تفاهم‌نامه مورخ ١۴/٧/١٣٩٨ سازمان با سازمان مالیاتی کشور، مقرراست استفاده از امکانات پایگاه اطلاعات سازمان مالیاتی کشور برای تطبیق فرم خوداظهاری کارفرما با اظهارنامـه مالیـاتی در دستورکار قرار گیرد که فرآیند اجرای آن متعاقبا ابلاغ خواهد شد. شـایان ذکـر اسـت تمهیـدات و ترتیبـات مذکور، سالب اختیارات سازمان در راستای ماده (۴٧) قانون نمی‌باشد.
۴- واحدهای اجرایی در خصوص اسناد حق‌الزحمه (صرفا ستون ١-۵ کـاربرگ شـماره ٢) کـه دارای مشخصـات
می‌باشـند، پـس از به‌روزرسـانی و مطالبـه و وصـول
حق‌بیمه مربوطه (وفق دادنامه شماره ١٩ مورخ ٢١/١/١٣٩١)، باید نسبت به استخراج سوابق ناشی از بازرسی دفاتر قانونی افراد مذکور اقدام نمایند و چنانچه فاقد مشخصات شناسنامه‌ای کامل باشند وفـق دسـتور اداری شماره ٣٠٢۶/٩٨/۵٠٢٠ مورخ ٧/٣/١٣٩٨ اقدام گردد.
۵- در صورت بروز هرگونه ابهام در اجرای ایـن بخشـنامه، موضـوع در »کمیتـه وحـدت رویـه« متشـکل از نمایندگان معاونت بیمه‌ای، اداره کل وصول حق‌بیمه، اداره کل امـور حقـوقی و قـوانین، موسسـه حسابرسـی تامین‌اجتماعی، نماینده حوزه بازرسی دفاتر قانونی و نماینده تشکّل بخش خصوصی مربوطه مطرح، بررسی و اتخاذ تصمیم می‌گردد.
۶- این بخشنامه جایگزین بخشنامه‌های (١١) الی (٣/١١) جدید درآمد، دسـتورالعملها و دسـتورهای اداری بـه شرح پیوست می‌گردد (پیوست دوازده) و در کلیه مواردی کـه مکاتبـات، دسـتورالعملها و دسـتورهای اداری پیشین با این بخشنامه تعارض داشته باشد، می‌بایست این بخشنامه ملاک عمل قرار گیرد.
٧- شرکت مشاور مدیریت و خدمات ماشینی تامین موظف است در اسـرع وقـت بـا همکـاری اداره کـل وصـول حق‌بیمه و مدیریت فناوری و تحول دیجیتال نسبت به تهیه نرمافزار مربوطه اقدام نماید.
مسئول حسن اجرای ایـن بخشـنامه، اداره کـل وصـول حق‌بیمـه ، ادارات کـل بیمـه‌ای اسـتانها، موسسـه حسابرسی تامین‌اجتماعی، روسای شعب و مسئولین ذی‌ربط در واحدهای اجرایی می‌باشند. : : :
 جدید درآمد و ملحقات آن){kind=link}